Çankırı Belediye Başkanı İsmail Hakkı Esen, içme suyu ile ilgili düzenlenen basın toplantısında yerel ve ulusal basın temsilcileri ile bir araya geldi. Başkanlık makamında gerçekleştirilen toplantıda basın mensuplarının soruları da yanıtlandı.
Basın toplantısında Çankırı Belediyesinin beş yıldır alternatif su kaynakları ile ilgili çalışmalar yürüttüğünün altını çizen Başkan Esen’in başlıkları şöyle:
Alternatif Çözümler Masaya Yatırıldı
Çankırı Belediyesi olarak içme suyu sorununa kısa ve uzun vadeli çözümler bulmaya çalıştıklarını belirten Başkan Esen, Çankırı’ya su tedarik edebilecekleri yakın çevre su kaynaklarını incelediklerini söyledi. Esen, “Öncelikle eski alternatif olan yer altı su kaynaklarımızı sırasıyla aktif hale getirerek ilave su üretme çalışmalarına başladık. DSİ’den tahsisini aldığımız ve ilimiz merkezine 26 km uzaklıkta bulunan Handırı Dereçatı Göleti’nden yaz aylarında kullanılmak üzere ilave su kaynağının altyapı çalışmalarını ihale sürecine getirdik. Yakın çevredeki Kızlaryolu ve Dikenli Barajlarından iletim güzergâhı ve baraj kotu uygunluğu sağlanabilirse DSİ ve Bakanlığın da içinde olduğu su temini için etüt çalışmaları yapılacaktır.” dedi.
Bilinçsiz Su Tüketiminde Süreç Aleyhimize İşliyor
1981-88 yılları arasında sulama amacı ile inşa edilen ve 2010 yılından bu yana şebeke suyumuzu besleyen Güldürcek Barajı, Çankırı ili genelinde üç ana koldan il, ilçe ve belde olmak üzere 22 noktaya su temini sağlamaktadır. 2010 yılında 46,37 milyon metreküp su hacmi seviyesinde olan baraj, 2018 yılından itibaren gerilemeye başlayarak mevcut durum ile 10,17 milyon metreküp su hacmine inmiştir. Bu ciddi gerilemede tüm Dünyayı etkisi altına alan küresel iklim koşullarının yanı sıra vatandaşımızın bilinçsiz su tüketimi de maalesef süreci aleyhimize hızlandırmıştır.
Yaz Döneminde Çankırı Merkez Alması Gereken Suyu Alamıyor
Göreve geldiğimiz günden beri içme suyu ve kullanımı ile ilgili hassasiyetimizi belirli aralıklarla vatandaşımıza duyurmuş olsak da bu seferberliğe halkımızı çok da dahil edemememin üzüntüsünü yaşamaktayız. Kayıp ve kaçak ile mücadelemiz kapsamında şebeke kayıplarına müdahale için akustik dinlemeler, park, bahçe ve belediye tesislerinde kullanılan suyun net ölçümü için sayaçlandırma, kaçak kullanım tespitleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış şebekelerin yenileme çalışmaları sayesinde kayıp kaçak oranını son yedi yılda %53,23’ten 2024 yılı sonu itibari ile %36,25 seviyelerine düşürmeyi başardık. İçme suyu kayıplarını önlemeye yönelik uygulamalarımız ciddiyet ile yürütülse de mevcut durumlar bizleri dönüşümlü su kesinti uygulamasına zorunlu bırakmıştır. Zira içme suyu tüketim oranlarına bakacak olursak; özellikle yaz aylarında nüfusa oranla Orta-Kurşunlu branşmanına %11,50 (236 m³/saat) içme suyu verilmesi gerekirken %12,56 (257 m³/saat), Dodurga branşmanına %1,87 (33 m³/saat) içme suyu verilmesi gerekirken %2,66 (50 m³/saat), Çankırı merkez, Şabanözü, Yaylakent, Gümerdiğin, Gürpınar, Karaören, Saray ve Eldivan’ın da dahil olduğu Çankırı branşmanına ise toplam %86,63 (1560 m³/saat) içme suyu verilmesi gerekirken %84,78 (1526 m³/saat) içme suyu verilmiştir. Lakin bu toplam içerisinde Çankırı merkez, bölge olarak diğer ilçe ve beldelerden sonra içme suyuna ulaştığından dolayı aldığı içme suyu %73,6 (1324 m³/saat) olması gerekirken %66,53 (1196 m³/saat) oran ile düşük seviyede kalmıştır. Görüldüğü üzere merkezdeki en büyük sıkıntımız; arıtılan suyun nüfusa oranla dağılımındaki dengesizliktir!
Birçok İlde Su Kesinti Uygulamaları Daha Ağır
Diğer illerdeki uygulamalara da baktığımızda su kesintilerinin ülkemizin birçok ilinde devam ettiğini görmekteyiz. Bunun en somut örneği, çevre illerdeki su ücretlerinden de anlaşılacağı üzere, “Çok Kullanan Çok Öder” mantığı ile su tasarrufunun zorunlu olarak sağlanmaya çalışılmasıdır. Depo seviyelerinin düşük olmasından kaynaklı, yalnızca üst kotlarda bulunan vatandaşımızın sürekli su sıkıntısı yaşamasını önlemek amacı ile 22.00-06.00 saatlerinde gerçekleştirdiğimiz dönüşümlü su kesintisi, mağduriyeti minimize ederek tüm vatandaşlarımıza eşit hizmet ilkesine göre yapılmaktadır.
Kesintiler Arızalara Sebep Oluyor
Söz konusu mağduriyeti gidermek adına Belediyemizce yapılan su kesinti uygulaması, Belediyemiz iş gücünü ve verimini olumsuz yönde etkilemiş ve bu kesintiler arızaların çoğalmasına sebep olmuştur. Kesintinin olmadığı 2025 yılı ilk beş ayda şebeke ve abone arızası aylık ortalama 57 adet iken, kesinti uygulamasının yapıldığı son dönemde ise aylık ortalama 135 adet ile ciddi artış göstermiştir.
Küresel Isınma ve Kuraklık Dünyanın Ana Sorunu
Tüm dünyayı etkisi altına alan küresel ısınma ve kuraklık, şehrimizin su kaynaklarının yeterliliği ile ilgili baskıyı arttırmış ve bu durumu olumsuz bir sürece doğru götürmüştür. Hepinizin de hissettiği üzere, Çankırı’da da son yıllarda yaz dönemlerini bir önceki seneden daha sıcak ve kurak geçirmekteyiz. Meteorolojiden aldığımız bilgilere de dayanarak şunu söyleyebiliriz ki; mevsim normallerinin 4 ila 8 (+%20-25) derece üzerinde seyreden ortalama sıcaklıklar, su tüketimini de olumsuz yönde etkilemeye devam etmektedir. Dünyanın ve ülkemizin dört bir yanından gelen kuraklık haberlerine de göz atacak olursak; Konya, Karaman, Kırıkkale, Burdur, Çanakkale, Edirne’de kuruyan göller, ilçelerimizde kuruyan dereler ve diğer bölgelerde de kurumaya yüz tutan su kaynakları ile ilgili birçok haber ve kaynak, bu durumun ciddiyetini adeta gözler önüne sermektedir.
İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğünün Kurulması Bu İşin Ciddiyetini Gösteriyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kararı ile Belediyelerde kurulması zorunlu hale getirilen İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğümüz görev tanımında da su kaynaklarının korunması ve halkın bu konuda bilinçlendirilmesi sorumluluğu da yüklenmiştir. Bu müdürlüğün var oluş amacı bile çevrenin korunması ile birlikte sınırlı olan su kaynaklarımızın bilinçli tüketilmesinin ne denli önem arz ettiğinin göstergesidir. Vatandaşlarımızın su tasarrufu ile ilgili bilinçlendirilmesi için alternatif yatırım kaynaklarıyla da eş zamanlı çalışmalar yürütülerek sürecin sürdürülebilirliği amaçlanmaktadır.
Esen’den Vatandaşa Su Seferberliği Çağrısı
Tekrar hatırlatmak istiyorum; su kaynaklarımız maalesef sınırsız değildir ve halkımızın bu hususta hassasiyet göstermesi hayati bir zorunluluktur. İsraf ettiğimiz her damla su, geleceğimizi kurutmaktır. Dünyada alternatifi bulunmayan ve üretilemeyen bu yaşamsal ihtiyaca tüm hemşerilerimin desteğini bekliyorum. Su sadece belediyenin değil, tüm canlıların ortak sorumluluğudur. Siz kıymetli basın mensuplarımız aracılığı ile bu süreci kamuoyuna duyuruyor ve tüm vatandaşlarımızı su seferberliğine davet ediyoruz.
Yunus AVM Altından Çıkan Su TUZFEST İçin Kullanıldı
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Esen, Yunus AVM altından çıkan suyun kullanıma uygun olmadığına dair alınan raporu paylaştı. Esen, suyu TUZFEST kapsamında yapılan kano yarışları için Tatlıçay’ın bir bölümünde su seviyesinin yükseltilmesinde kullandıklarını ifade etti.
